Wat zijn de 12 archetypes van Jung?
Het woord archetype is van oude Griekse oorsprong. Het woord bestaat uit 'arche', wat 'primitief of oud' betekent, en 'type', wat 'patroon, model of type' betekent. Een "primitief patroon" waaruit alle andere vergelijkbare mensen, objecten of concepten zijn afgeleid. Psycholoog Carl Gustav Jung gebruikte de term archetype in zijn Theory of Human Mind. Hij geloofde dat universele, mythische figuren - archetypen - bestonden in het collectieve onbewuste van mensen over de hele wereld. Archetypen vertegenwoordigen de fundamentele menselijke motivaties en emoties die we ervaren als we opgroeien. De 12 Jungiaanse archetypen die we in dit blog beschrijven op vele gebieden gebruiken, waaronder psychotherapie, marketing en kunst.
Rebel | Held | Leider | Beschermer |
Avonturier | Magiër | Onschuldige | Verleider |
Schepper | Wijze | Realist | Entertainer |
Wat willen elk van de 12 archetypen bereiken met voorbeelden
Wat als jouw merk een mens zou zijn, wat zouden dan de eigenschappen van deze persoon zijn? En wat zouden ze graag willen bereiken in hun leven? Sterke merken hebben een duidelijk archetype; de meest fundamentele bouwsteen van jouw strategie. Met emotie bind je de consument aan jouw merk én het maakt jouw merk relevanter, authentieker en menselijker. De merkpersoonlijkheid is het creatieve houvast voor Tone of voice (in de markt) en herkenbaarheid. Heb je jouw merkidentiteit nog niet helder? Wij maken de essentie van je merk in 2 dagen helder d.m.v. onze brand sprint workshop. Hiermee beschik je over een merkverhaal én designuitgangspunten. Zo kun je direct aan de slag met je gloednieuwe merk of herpositionering.
Klik op het archetypen om er direct meer over te weten te komen.
Rebel
De onorthodoxe onder de archetypes.
Erg gesteld op zijn onafhankelijkheid en kleurt niet graag binnen de lijntjes. Daagt uit, zoekt de grenzen op van wat wenselijk, standaard of opgelegd is. Krachtig, energiek en snel verveeld, loopt voorop om veranderingen teweeg te brengen. Een originele, vrijgevochten en onverschrokken geest. De rebel is een overtreder. Ze provoceren mensen en trekken zich helemaal niets aan van de mening van anderen. Ze gaan graag tegen de stroom in en denken voor zichzelf. Ze laten zich niet graag onder druk zetten of beïnvloeden. De negatieve kant van het rebel archetype is dat ze zelfdestructief kunnen worden.
- Motto: Regels zijn gemaakt om gebroken te worden.
- Kernverlangen: wraak of revolutie.
- Doel: omverwerpen wat niet werkt.
- Grootste angst: machteloos of ineffectief zijn.
- Strategie: verstoren, vernietigen of choqueren.
- Wapen: bravoure.
- Zwakte: overgaan naar de duistere kant, misdaad.
- Eigenschappen: buitensporigheid, radicale vrijheid, onafhankelijk, onconventioneel, fris perspectief, origineel, energiek, dapper, creatief, vrij, moedig, vrijgevochten, leiderschap, breekt de regels.
De rebel is ook bekend als: De outlaw, revolutionair, de wilde of buitenbeentje.
Avonturier
De experimentator onder de archetypes.
Neemt graag de sprong in het diepe op zoek naar vrijheid, zelfontwikkeling en vernieuwing. Constant op zoek naar nieuwe ervaringen, want allergisch voor verveling, verlegt hij zijn horizon en grenzen en kiest hierin zijn eigen pad. Staat open en vrij in de wereld en ziet mogelijkheden waar anderen dat niet zien. De avonturier is een moedige reiziger. Ze gaan op weg zonder een duidelijk pad en staan altijd open voor nieuwigheden en avontuur. De avonturier heeft een diepe liefde voor het ontdekken van nieuwe plaatsen en nieuwe dingen over zichzelf. De keerzijde van het ontdekkingsreiziger archetype is dat zij altijd op zoek zijn naar perfectie en nooit tevreden zijn.
- Motto: niet opgesloten willen voelen.
- Kernverlangen: de vrijheid om uit te vinden wie je bent door de wereld te verkennen.
- Doel: een beter, authentieker en bevredigender leven ervaren.
- Grootste angst: gevangen raken, conformiteit, en innerlijke leegte.
- Strategie: reizen, nieuwe dingen zoeken en ervaren, ontsnappen aan verveling.
- Wapen: vernieuwing.
- Zwakte: doelloos ronddolen, een buitenbeentje worden.
- Eigenschappen: autonomie, ambitie, trouw zijn aan je ziel, ondernemend, gedrufd, ruimdenkend, doelgericht, zorgeloos, zelfontwikkeling, authentiek, enthousiast, optimistisch, nieuwsgierig en innovatief.
De avonturier is ook bekend als: De zoeker, beeldenstormer, zwerver, individualist, ontdekkingsreiziger, pelgrim.
Schepper
De visionair onder de archetypes.
Een onafhankelijke denker met sterke verbeeldingskracht, toont graag aan dat dingen anders gedaan kunnen worden. Origineel en inventief in de aanpak voor praktische problemen. Vaak als eigenwijs en intuïtief bestempeld en van mening dat te veel samenwerking leidt tot middelmatigheid. Pioniers met een sterke visie, radicaal boven consensus. De schepper heeft een diep verlangen naar vrijheid omdat hij van nieuwigheid houdt. Hij houdt ervan dingen te transformeren om er iets totaal nieuws van te maken. De schepper is slim, non-conformistisch, en zelfvoorzienend. Ze zijn vindingrijk en goedgehumeurd. Ze kunnen echter ook inconsequent zijn en besteden meer tijd aan denken dan aan daadwerkelijk doen.
- Motto: als je het je kunt voorstellen, kan het worden gedaan.
- Kernverlangen: dingen van blijvende waarde creëren.
- Doel: een visie realiseren.
- Grootste angst: middelmatige visie of uitvoering.
- Strategie: artistieke controle en vaardigheid ontwikkelen.
- Taak: cultuur creëren, eigen visie uitdragen.
- Wapen: creativiteit.
- Zwakte: perfectionisme, slechte oplossingen.
- Eigenschappen: creativiteit, verbeelding, verrassend, probleemoplosser, artistiek, strategisch, eigenswijs, gepassioneerd, zelfverzekerd, individueel, toekomstgericht en een sterke wil.
De schepper is ook bekend als: De kunstenaar, uitvinder, vernieuwer, muzikant, schrijver of dromer.
Held
De inspirator onder de archetypes.
Legt de lat hoog en inspireert anderen om dat ook te doen. Wil iets goed doen voor de maatschappij en/ of grootse prestaties neerzetten en is daarbij vastbesloten en niet snel ontmoedigd. Heeft een groot plichtsgevoel en bewijsdrang, daagt graag de status quo uit en wordt vaak als competent gezien. De as van het leven van een held is kracht. De held heeft een ongewone vitaliteit en weerstand die hij gebruikt om te vechten voor macht of eer. Ze zullen alles doen om niet te verliezen. In feite verliezen ze niet omdat ze nooit opgeven. De held kan overdreven ambitieus en controlerend zijn.
- Motto: Waar een wil is, is een weg.
- Kernverlangen: iemands waarde bewijzen door moedige daden.
- Doel: meesterschap van experts op een manier die de wereld verbetert.
- Grootste angst: zwakte, kwetsbaarheid.
- Strategie: zo sterk en competent mogelijk zijn.
- Wapen: meesterschap.
- Zwakte: arrogantie, altijd een nieuwe strijd nodig hebben om te strijden
- Eigenschappen: bekwaamheid, doelgericht, zelfvertrouwen, plichtsgevoel, heldhaftig, doorzettingsvermogen, ambitieus, inspireert, zelfontplooiing en moed.
De held is ook bekend als: De krijger, kruisvaarder, redder, superheld, de soldaat, drakendoder, de winnaar en de teamspeler.
Magiër
De transformator onder de archetypes.
Weet iets negatiefs om te zetten naar iets positief, droomt groot, kent weinig grenzen, een voorloper of een transformator. Heeft een onafhankelijk geest, een vernieuwende kijk op zaken, is authentiek en vaak een sterke visie. Weet met kennis van zaken en vakmanschap de omgeving mee te krijgen met hun ideeën. De magiër is als een grote revolutionair. Ze regenereren en vernieuwen niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen. Ze zijn constant aan het groeien en transformeren. De negatieve kant van het magiër archetype is dat hun stemming aanstekelijk kan zijn. Ze veranderen soms positieve gebeurtenissen in negatieve.
- Motto: Ik laat dingen gebeuren.
- Kernverlangen: de fundamentele wetten van het universum begrijpen.
- Doel: dromen waarmaken.
- Grootste angst: onbedoelde negatieve gevolgen.
- Strategie: een visie ontwikkelen en ernaar leven.
- Wapen: Inventiviteit.
- Zwakte: manipulatief worden.
- Talent: win-win oplossingen vinden, duidelijke visie, voorloper, innovatief, omdenken, transformatie, grensverleggend, veranderingsgezind, authentiek en open-minded.
De Magiër is ook bekend als: de visionair, uitvinder, charismatisch leider of sjamaan.
Wijze
De deskundige onder de archetypes.
Heeft een grote honger naar kennis! Altijd bezig met ontwikkeling en analyse om de wereld om zich heen te begrijpen. Volgt niet blind, maar maakt weloverwogen keuzes, is objectief en heeft een hoge behoefte aan autonomie. Reageert goed op kennis van experts en helpt ook graag anderen zich slim en verstandig te voelen. Biedt hoogkwalitatieve, soms complexe, oplossingen. De wijze is een vrije denker. Ze hebben altijd een feit, een citaat, of een logisch argument op het puntje van hun tong.
- Motto: de waarheid zal je bevrijden.
- Kernverlangen: de waarheid vinden.
- Doel: intelligentie en analyse gebruiken om de wereld te begrijpen.
- Grootste angst: gedupeerd, misleid of onwetend worden.
- Strategie: informatie en kennis zoeken; zelfreflectie, inzicht in denkprocessen.
- Wapen: kennis.
- Zwakte: details eindeloos bestuderen en nooit handelen.
- Eigenschappen: wijsheid, intelligentie, onafhankelijk, objectief, analytisch, kwaliteit en autonomie.
De Wijze is ook bekend als: De expert, geleerde, detective, adviseur, denker, filosoof, academicus, onderzoeker, denker, planner, professional, mentor, leraar, contemplatief.
Leider
De autoriteit onder de archetypes.
Controle is een kernbegrip voor de leider. Heeft graag de touwtjes in handen, een hoog verantwoordelijkheidsgevoel en weet succes te behalen ongeacht uitdagende omstandigheden. Inspireert ook anderen om de controle over het leven te pakken. Laat zich graag in met mensen die succesvol zijn en wordt getrokken door dingen van hoge kwaliteit, tijdloos, prestigieus, correct en substantieel. De leider gelooft dat hij degene moet zijn die orde brengt in elke situatie. De leider is stabiel, streeft naar uitmuntendheid, en wil dat iedereen zijn leiding volgt. Ze hebben de neiging om genoeg redenen te hebben waarom iedereen naar hen zou moeten luisteren. Dit is één van de 12 Jungian archetypen die met macht te maken hebben. De leider kan, in zijn verlangen om anderen zijn wil op te leggen, gemakkelijk een tiran worden.
- Motto: Macht is niet alles, het is het enige.
- Kernverlangen: controle.
- Doel: een welvarend, succesvol gezin of gemeenschap creëren.
- Strategie: macht uitoefenen.
- Grootste angst: chaos, omvergeworpen worden.
- Wapen: controle.
- Zwakte: autoritair zijn, niet kunnen delegeren.
- Eigenschappen: verantwoordelijkheid, leiderschap, inspirerend, stabiel, zelfverzekerd, kwalitatief, bekwaam, prestige, veeleisend, gestructureerd en betrouwbaar.
De leider is ook bekend als: De baas, heerser, aristocraat, koning, koningin, politicus, rolmodel, manager of bestuurder.
Onschuldige
De goedhartige onder de archetypes
Een eindeloze optimist, wil de wereld een mooiere plek maken waarin geluk en harmonie voorop staat. Eerlijk, puur, hulpvaardig, loyaal naar anderen en ademt innerlijke rust en acceptatie. Haalt zijn plezier en geluk uit simpele dingen des levens en vaak een nostalgisch verlangen naar simpelere tijden. Biedt eerlijke producten of eenvoudige oplossingen voor een betere wereld. De onschuldige lijkt elk zelfhulpboek ter wereld gelezen en in zich opgenomen te hebben. De onschuldige ziet overal het goede in. Ze willen zich goed aangepast voelen aan de wereld om hen heen. De onschuldige wil ook anderen behagen en het gevoel hebben dat hij erbij hoort.
- Motto: vrij om jij en ik te zijn.
- Kernverlangen: in het paradijs komen.
- Doel: gelukkig zijn.
- Grootste angst: gestraft worden omdat je iets slechts of verkeerds hebt gedaan.
- Strategie: de dingen goed doen.
- Wapen: compassie.
- Zwakte: saai in al hun naïeve onschuld.
- Eigenschappen: geloof, optimistisch, alturïsme, positief, medeleven, eerlijk, nostalgie, eenvouw, vertrouwen, onschuldig, oprecht, puur, integer.
De Onschuldige is ook bekend als: Utopiaan, traditionalist, naïef, mysticus, heilige, romanticus, dromer.
Realist
De meest benaderbare onder de archetypes.
De goede buur die altijd voor je klaar staat. Zoekt verbinding met anderen, want vermijdt eenzaamheid, afzondering en vindt het belangrijk dat hun omgeving lekker in hun vel zit. Sympathiek, doelgericht en geliefd door het oprechte karakter.
- Motto: alle mannen en vrouwen zijn gelijk geschapen.
- Kernverlangen: verbinding met anderen.
- Doel: erbij horen.
- Grootste angst: buitengesloten worden of opvallen in de massa.
- Strategie: gewone degelijke deugden ontwikkelen, down to earth zijn, de common touch.
- Wapen: gelijkwaardigheid.
- Zwakte: je eigen ik verliezen in een poging om erbij te horen of omwille van oppervlakkige relaties.
- Eigenschappen: realisme, empathie, gebrek aan pretentie, verbinding, betrouwbaar, oprecht, toegankelijk, praktisch, vriendelijk, benaderbaar, onbaatzuchtig.
De realist is ook bekend als: De goede oude man, de gewone jongen/meid, de goede buur, de solide burger, de zwijgende meerderheid.
Beschermer
De verzorgende onder de archetypes
Heeft een warm, behulpzaam en betrouwbaar karakter. Biedt een luisterend oor, helpende hand of een sterke schouder. Stelt de zorg voor klanten of zijn/ haar medemens voorop en die aandacht straalt af op de producten of service die aangeboden worden en/of de verrassend goede service. De beschermer voelt zich sterker dan andere mensen. Bijgevolg bieden zij moederlijke bescherming aan de mensen om hen heen. Ze willen mensen beschermen tegen kwaad en proberen te voorkomen dat elk gevaar of risico het geluk van andere mensen bedreigt. In extreme gevallen verandert de beschermer in een martelaar die iedereen voortdurend herinnert aan zijn opofferingen.
- Motto: heb uw naaste lief als uzelf.
- Kernverlangen: anderen beschermen en verzorgen.
- Doel: anderen helpen.
- Grootste angst: egoïsme en ondankbaarheid.
- Strategie: dingen voor anderen doen.
- Wapen: service.
- Zwakte: martelaarschap en uitgebuit worden.
- Eigenschappen: medeleven, vrijgevigheid beschermend, onbaatzuchtig, zorgen voor anderen, behulpzaam, erkenning, aandacht warm, open, attent, hartelijk, betrouwbaar, inclusief.
De beschermer is ook bekend als: De heilige, zorgverlener, altruïst, ouder, helper, ondersteuner.
Verleider
De gepassioneerde onder de archetypes
Op een missie om mensen op emotioneel vlak aan zich te binden. Wil daarin aantrekkelijk bevonden worden of een speciaal gevoel geven aan anderen. Voelt daarbij geen schaamte om daarbij affectie of passie over iets te uiten. Maar ook dankbaarheid of zintuigprikkelende ervaringen zijn tools die ingezet worden om mensen emotioneel te binden.
- Motto: jij bent de enige.
- Kernverlangen: intimiteit en ervaring.
- Doel: een relatie hebben met de mensen, het werk en de omgeving waar ze van houden.
- Grootste angst: alleen zijn, een muurbloempje, ongewenst, niet geliefd.
- Strategie: steeds fysieker en emotioneel aantrekkelijker worden.
- Wapen: Affectie.
- Zwakte: naar buiten gericht verlangen om anderen te behagen met gevaar voor verlies van eigen identiteit.
- Talent: passie, dankbaarheid, waardering, toewijding, gepassioneerd, charismatisch, levendig, zintuigen prikkelen, emphatisch, waardering, affectie, levensgenieters, optimistisch, intiem.
De verleider is ook bekend als: De partner, vriend, intiem, liefhebber, sensualist, echtgenoot of minnaar.
Entertainer
De cabaretier onder de archetypes.
Maakt mensen aan het lachen met een zorgeloze, goedhartige en frisse mindset. Neemt zichzelf en het leven niet te serieus, brengt daarmee lucht in de situatie en laat je ontsnappen uit de dagelijkse sleur. Plezier staat centraal in alles wat hij/ doet. Brengt een serieuze boodschap met een knipoog en weet te provoceren zonder andere te beledigen.
- Motto: je leeft maar één keer.
- Kernverlangen: leven in het moment met volle teugen genieten.
- Doel: een leuke tijd hebben en de wereld opvrolijken.
- Grootste angst: verveeld zijn of anderen vervelen.
- Strategie: spelen, grapjes maken, grappig zijn.
- Zwakte: frivoliteit, tijd verspillen.
- Talent: vreugde, Humor, relativerend, levensgenieter, speels, origineel, relaxed, zorgeloos, Taboe doorbrekend, vrolijk, toegankelijk, uitbundig, vrijheid.
De entertainer is ook bekend als: De nar, bedrieger, grappenmaker, joker of komiek.
Nu is het jouw beurt
Wat denk jij? Wat is jouw ervaring met de archetypen van Jung? Herken je de praktische uitleg hierboven of heb je toevoegingen? Wat zijn je succesfactoren voor een goede zelfanalyse of een Jung’s archetypen test? Wil je hulp bij het in kaart brengen van jouw branding? Twijfel dan niet om contact op te nemen, wij helpen je graag verder!